Già hay chưa già???

EGK9

Để nói chuyện «tật già» thì chắc cũng nên đánh giá xem thế nào thì «bị/được» gọi là già. Hưởng ứng bài viết của C trưởng KV, tôi thử tổng kết sách vở xem thiên hạ định nghĩa các kiểu già thế nào nhé.
Già theo tuổi sinh học: Cái này tính theo ngày sinh tháng đẻ và cực kỳ quan trọng. Giấy tờ nào cũng ghi cái ngày tháng này, chả trốn đi đâu được. Đi học, lấy vợ, lấy chồng, đi nghĩa vụ, quyền công dân, về hưu…tất thảy đều theo cái «già» này. Ngày xưa, ở cái thời «sống lâu lên lão làng» thì cái «già» này quan trọng lắm, càng già càng có giá. Cứ thử U60 như chúng ta bây giờ xem: chuẩn bị nhận lễ thượng thọ đi là vừa nhé.
Cứ tưởng đã là cái thứ «Thượng đế» chia đều cho tất cả này thì chẳng có gì để «sắc mắc» vậy mà có đấy. Mấy bác khai tăng tuổi để đi bộ đội, để về hưu thì nay ra phường sinh hoạt tổ hưu được gọi chung là các cụ, về «giao lưu» với bạn bè thì chỉ muốn các em «xinh tươi» gọi bằng anh (không tin cứ hỏi KV thì rõ)!
Già sinh lý: tất nhiên chả ai dở hơi đi đâu cũng trưng biển «tôi sinh năm…» vì thế để «luận cao thấp trong giang hồ» thì thiên hạ đành «trông mặt bắt hình dong vậy». Cái già sinh lý của con người ta thể hiện ở tóc, ở râu, ở dáng đi, ở «ngoặc đơn, ngoặc kép»… đấy là cái ai cũng có thể thấy. Còn những cái không phải ai cũng thấy mà chỉ có khổ chủ với bác sĩ thấy thì ta không bàn ở đây. Thường để đánh giá «độ già sinh lý» thì ta lấy tuổi làm chuẩn và ta hay có câu cửa miệng «nom già/trẻ hơn tuổi». Nhưng nếu chả may không biết tuổi thật thì cái chuyện K8 được K1 gọi là anh cũng là chuyện thường trong thiên hạ mà thôi. Chuyện này có TQ UTTROI làm chứng!
Già tình cảm: «già rồi, cằn rồi» là câu cửa miệng của nhiều người. Rõ ràng là mức độ nhạy cảm của tâm hồn phụ thuộc vào độ «trẻ trung» của chính tâm hồn đó. Tuy nhiên sự thể hiện cái «tuổi» của tâm hồn ra ngoài thì nhiều khi lại phụ thuộc vào độ «già tâm lý», một thứ sản phẩm mang tính chất xã hội nhiều hơn là tự thân.
Về đại thể thì người ta chấp nhận «trẻ người, non dạ» thấy cái gì hay, cái gì đẹp là được quyền «rung rinh» tới bến. Lớn tuổi mà hơi tí lại «rưng rưng cảm động» hay «ngẩn ngơ» vì mỹ nhân, mỹ tửu… thì dễ bị quy thành quan điểm «cưa sừng…».
Do mang tính xã hội nên «già tâm lý» thường có tính tương đối, phụ thuộc rất nhiều vào môi trường sống và văn hóa. Ngày xưa, 50-60 là già lắm rồi, chỉ có ở quanh quẩn trong nhà, sáng ra tưới vài giò phong lan, chiều trầm ngâm mấy câu thơ Đường… Ngày nay, nhiều bác U60 có lẻ vẫn băn khoăn đi kiếm người thương!
Để cái «tuổi già tâm lý» không làm gì được cái «tuổi trẻ tình cảm» thì phải có bản lĩnh vững vàng. Cái này thì các blogger nhà ta tràn trề kinh nghiệm! Tuy nhiên như phần 1 của «Tật già» cảnh báo: bản lĩnh quá đà dễ thành bệnh tưởng, bệnh tưởng kinh niên thành tưởng bở (trích lời TQ)!!!
Già trí tuệ: Tuổi cao trí nhớ giảm sút. Cái này khoa học đã chứng minh nhiều rồi, miễn cãi. Mà nếu như khoa học chả tốn tiền nghiên cứu thì tự ta nghiên cứu ta ta cũng thấy: lúc trẻ có vẻ như đọc cái gì cũng nhớ (trừ học thi), bây giờ đọc cái quên liền. Thế nhưng nếu ta đánh giá «trí tuệ» không chỉ mỗi chuyện nhớ nhiều nhớ dai, mà còn ở khả năng sử lý thông tin, hiệu suất sản xuất ra những sản phẩm tinh thần thì chưa chắc là cái già do tuổi sinh học lại đi kèm với cái «già» về mặt trí tuệ. Chả biết nhận xét thế này có bị quy là bệnh tưởng không nhưng tôi thấy nhiều người về già (đấy là nói về già theo tuổi sinh học- cái chả quẳng cho ai được) viết, vẽ, làm thơ và làm nhiều thứ khác đòi hỏi cao về mặt trí tuệ lại «trẻ» hơn thời còn trẻ.
Theo sách thì phần «già trí tuệ» sẽ đi ngay sau phần «già sinh lý» nhưng tôi muốn đặt nó ở cuối cùng vì theo thiển ý của tôi, «già trí tuệ» quyết định các thứ già khác. Nếu như ta đã có cái gì đó trong ta để nhớ, nếu như ta vẫn có nguyện vọng và khả năng để nhớ và nếu như ta vẫn «luyện chưởng» để bắt cái đầu ta «chậm già» thì cái sự «già» về tình cảm, về tâm lý cũng sẽ đến chậm hơn, thậm chí còn không kịp đến ấy chứ.
Còn cái thứ gọi là «già theo tuổi sinh học» thì kệ thây nó. Lúc nào mà chả có kẻ sinh ra trước ta và sau ta!!!!