Một chuyện trong thư viện

Bữa trước ra HN, tôi mò vào thư viện QG tìm kiếm thông tin về vụ tòa đại hình Saigon xử 122 đảng viên CS hồi nẳm trên mấy tờ báo cũ thời tây.

Ôm đống báo cũ mèm đã được đóng thành tập, lần dở từng trang và dùng máy chụp hình cá nhân chụp lại những bài mình muốn. Thư viện to thế mà không có dịch vụ photocopy. Trước đó, khi tôi hỏi thì được “em bé” nhân viên trả lời : báo cũ quá, photo sẽ làm hư, rách hết. Nhưng nhìn quanh, không chỉ tôi, mà mấy cháu sinh viên tìm kiếm tài liệu trên các báo mới tinh cũng đều rút máy chụp hình ra “thao tác” cả. Nhưng thôi, đấy không phải là chuyện tôi muốn kể hôm nay.

Đang loay hoay chụp, bỗng có một đọc giả tuổi cũng đã sồn sồn cỡ AE mình lạng qua lạng lại, ghé mắt ngó xem mấy bài trên tờ báo tôi mượn. Cũng không có gì lạ vì tôi là người duy nhất đang đọc cái thứ báo cũ nhất, trông rất ra dáng nhà nghiên cứu.

Một hồi, vừa chụp xong, “ông bạn” đọc giả kia lại làm quen : Thấy anh có vẻ quen quen - … Ờ, xin lỗi, tôi … - Không, tôi nói quen là … vì cái đề tài anh đang nghiên cứu bây giờ không còn người xem nữa. Nãy giờ thấy anh làm việc nên tôi không phá rối. – Anh nói cái đề tài CS? - Ờ…

Sau vài câu trao đổi, 2 đứa tôi ra ngoài hút thuốc. Hỏi thăm mới biết “ông bạn” từng làm việc ở mấy tòa báo TW nay đã nghỉ hưu. - Còn tôi là dân làm ăn, cũng nghỉ rồi, rảnh việc vô đây xem mấy cái đề tài lịch sử mình khoái mà vì lâu nay không có thời gian. Thuần túy là ý thích cá nhân chứ chẳng phải nghiên cứu, làm việc gì – tôi nói.

Vài câu cởi mở, “ông bạn” tâm sự :

- CN CS chỉ tồn tại 75 năm, trong khi phong kiến mấy trăm năm ….

Thấy đề tài hơi nhậy cảm với người mới quen, tôi nói :

- Ờ, tôi là dân làm ăn, chẳng phải cán bộ, công chức gì ráo, tôi nghĩ thế này : Có là chủ nghĩa gì đi nữa thì quan trọng vẫn là phải tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh ..

- Nhưng mà CN CS …

- Từ từ… Ông là nhà báo, lý luận cao siêu, chứ tôi là thằng dân, chỉ cần thấy năm nay sống sướng hơn năm ngoái; hồi trước không dám nghĩ tới chuyện đi thăm quan đây đó, giờ đi du lịch nước ngoài tuy chưa phải thoải mái, nhưng đi được rồi; hồi trước ra nước ngoài, người ta nghĩ mình là TQ, là Thái, là Mã …hay gì đó, còn nay thì thì họ biết là VN … Vậy là ok. Đối với mấy thằng dân như tôi thì đơn giản lắm. Tất nhiên nghe chuyện mấy thằng “ăn uống” ở đâu đó, tôi cũng chẳng thích thú gì. Nhưng cứ từ từ, chứ “rụp” 1 cái như Liên Xô thì “ăn cám” cả đám. Vậy đó, tôi chẳng nghĩ cao siêu làm gì cho nhức đầu.

“Ông bạn” đứng ngớ ra “tắt đài”. Tôi dụi điếu thuốc kết luận : Rất vui được gặp ông. Tới lúc tôi phải đi rồi, ông thấy đấy, mấy thằng bạn nheo nhéo gọi đi nhậu mà đến trễ nó bặt phạt thấy mẹ. Sướng thật, hồi xưa lấy đâu ra đủ rượu mà phạt nhau!