Lời Thề Quân Nhân

LỜI THỀ QUÂN NHÂN Gửi các bạn, những người đã, đang và sẽ trong quân ngũ cùng tất cả những ai có nhã ý đọc những dòng tôi viết dưới đây: Thưa tòan thể các bạn! Theo ý của các em tôi và cũng là học sinh cũ của tôi (chú thích: cựu h/s B6), tôi xin kể “một vài kỷ niệm sâu sắc của bản thân”. Tôi nhận thấy trong 15 năm phục vụ trong quân đội, kỷ niệm thì rất nhiều. Song viết cả ra đây thì có bạn sẽ cho tôi là kể công hay hợm mình. Các bạn! Hãy cho tôi kể một kỷ niệm mà tôi nhớ nhất. Các bạn hãy vui lòng nhé dù có mất chút ít thời gian đọc. Ngày ấy, vào mùa hè 1964, tôi cùng đơn vị về đóng quân ở nhà dân để xây dựng một công trình quân sự. Một tân binh mới qua một năm huấn luyện và học tập, nay tôi lại được xếp vào ở một gia đình dân (xin nhớ là một mình tôi). Dân vùng đó còn lạc hậu lắm vì đây là vùng giặc Pháp chiếm đóng trước. Người dân chưa hiểu gì ngòai xã hội, vẫn sống theo tập tục cũ. Trong bối cảnh đó, gia đình tôi đến ở cũng vậy. Hơn nữa, ông chủ nhà vừa làm chết một con trâu của hợp tác xã và đã bị đuổi ra khỏi HTX. Gia đình có 5 thành viên và có 4 cách xưng hô: ông , bác, anh và chú. Xin nói thêm là ông chủ đẹp trai nhất nhà đấy nhé. Năm ấy ông 54 tuổi và gọi tôi đang tuổi 22 là “ông bộ đội”. Con người như vậy, xưng hô như vậy nhưng tiếp đón tôi đặc biệt chân thật và rất chan hòa vui vẻ. Có lúc tôi cứ tưởng mình là một thành viên thực sự trong nhà. Việc to, việc nhỏ trong nhà ông cụ đều xin ý kiến tôi, mặc dù cụ hiểu biết rất nhiều về Nho giáo và còn là chủ của một hiệu thuốc bắc ở thị xã Vĩnh Yên. Còn tôi, cũng có thể là người khó tính. Tôi xin có một đôi dòng nói riêng về cái khó tính của mình. Chả là thế này: Ngày ấy tôi chỉ là một thanh niên mới tốt nghiệp phổ thông và qua một đợt huấn luyện quân ngũ, đến trọ nhà người ta, vừa vào nhà sau 20 km đi bộ. Còn ông chủ nhà (chú thích: như vừa kể ở trên) rót một chén nước trắng mời tôi. Thế mà tôi rất lịch sự mời lại, xin chén nước, đứng dậy, ra hè, xúc miệng và nhổ đi, rồi vào. Đấy! Khó tính là ở đấy. Tôi chỉ ở nhờ gia đình từ 5 giờ chiều, đến 6 giờ sáng lại đi làm, nhưng cũng đủ thời gian để tâm sự với chủ nhà. Tôi xem các sách nho của cụ và đàm đạo với cụ về cách nuôi dạy và hướng đi của các con cụ. Có một lần, qua tâm sự của cụ tôi kết luận: “Cụ muốn các con của cụ đi theo con đường chuyên môn lên cao là tốt, song không khác gì dã tràng se cát biển Đông”. Cụ chủ nhà chấp nhận ngay và có ý là cụ vẫn chấp hành chính sách của Đảng tốt là được chứ sao. Tôi chỉ gợi ý: “Dòng trên trong lý lịch cụ chấp hành, nhưng ngay dòng dưới lại ghi chưa là xã viên HTX thì sao?”. Thế mà cụ nhớ mãi. Đến gần một năm sau, khi tôi đã đi nơi khác đóng quân, cụ viết thư thông báo là đã vào HTX rồi và có gì chỉ bảo thì viết thư về cho cụ. Tôi thấy tôi đã được dân tin, dân quí, một phần cũng do tôi đã làm tốt một trong các lời thề quân nhân. Các bạn thân mến! Viết cũng đã dài, tôi chỉ xin đưa ra câu kết luận của cụ chủ nhà khi chúng tôi chia tay gia đình: “Ông ở đây với gia đình, vợ chồng con cái tôi rất quí ông vì ông sống như người lớn trong nhà.” Sau này, mãi đến năm 1972 tôi mới biết là con gái cụ đã giữ chức Phó Chủ tịch xã còn hai con nữa đều vào các trường Trung cấp và Đại học. 
Tháng 5 năm 2014.
Nhớ lại và Suy ngẫm
Phạm Đình Nghĩa
Người gửi: Nguyễn Việt Liên, B6K8